AMBITIEUS INVESTERINGSPROGRAMMA van € 150.247.000 VOOR DE FUSIESTAD TIELT

Het ontwerp van MJP, dat vandaag wordt toegelicht aan de adviesraden en aan de gemeenteraadsleden, mag gerust ambitieus genoemd worden. De stad wil in de komende zes jaar € 150.247 000 investeren.

TRAJECT
De opmaak van het MJP werd het voorbije jaar in alle luwte maar met veel ijver voorbereid. Om deze oefening te maken, zijn we vertrokken van de omgevingsanalyse die door de diensten is opgemaakt, van de memoranda van de diverse adviesraden en van het bestuursakkoord dat begin 2025 door de meerderheidspartijen werd vastgesteld.
Daarnaast en op basis van voorgaande elementen is er in juli een participatief traject opgestart. De burgers werden via Hoplr bevraagd en hun prioriteiten worden meegenomen. De oppositie kreeg op 15/10 in een infovergadering de kans haar accenten mee te geven en kan dat vanavond nog steeds doen in een financiële commissie. De adviesraden krijgen vandaag een toelichting met de vraag hun bedenkingen en advies te formuleren tegen 1 december, wat meteen de einddatum is van de participatiefase. Op 8 en 11 december volgen dan nog twee financiële commissies waar enerzijds het tegen dan definitief ontwerp van MJP besproken zal worden en waar anderzijds de reglementen en retributies met een financiële impact uitgebreid aan bod zullen komen.

FINANCIËLE CONTEXT
De stad mocht € 12.600.000 schulden doorschuiven naar Vlaanderen. Parallel daarmee ontvangen we € 800.000/jaar meer uit het gemeentefonds.

Meevallers zou je dus kunnen denken…
Deze cijfers moeten gerelativeerd: de fusie zelf had ook een kost en de meevallers gaan helaas gepaard met een aantal tegenvallers die samen goed zijn voor zo’n € 20.000.000:

• De responsabiliseringsbijdrage (de factuur die lokale besturen betalen aan de federale pensioenkas om hun ambtenarenpensioenen deels zelf te financieren) is een zware en groeiende kost. Waar dat bedrag voor Tielt nog € 45.000 en voor Meulebeke € 55.000 was in 2024 zullen we over de hele legislatuur in totaal € 5.611.450 betalen, ofwel al de kleine helft van de fusiebonus.

• De komende kapitaalsverhoging van Fluvius heeft een negatieve impact van € 435.000 per jaar op de dividenden.

• De Vlaamse toelage aan de gemeenten voor de Elia-compensatie, die in 2025 voor Tielt nog € 567.124 bedraagt, wordt volgend jaar gehalveerd en wordt vanaf 2027 volledig geschrapt, wat neerkomt op een min van meer dan € 3.000. 000.

• De Vlaamse toelage aan de gemeenten ter compensatie van de inflatie, die in 2025 voor Tielt nog € 538.221 bedraagt, is volledig geschrapt vanaf 2026.
• We verliezen jaarlijks € 219.145 uit het fonds open ruimte (nl. afschaffing van de garantieregeling voor fusiegemeenten).

• De Vlaamse toelage aan de gemeenten ter compensatie van een eerder dividendverlies van Fluvius, die in 2025 voor Tielt nog € 172.959 bedraagt, wordt volgend jaar teruggebracht naar € 92.488 en wordt vanaf 2027 volledig geschrapt.

• De inkomsten uit de aanvullende personenbelasting van de gemeenten ondervinden een negatieve impact door de fiscale maatregelen van de federale regering die van € 400.000 in 2026 zal evolueren naar € 1.000.000 minder per jaar tegen 2030.


KRACHTLIJNEN
Hoewel dit ontwerp van MJP de krachtlijnen van het beleid vastlegt, is het de bedoeling er een dynamisch instrument van te maken.

Dit betekent enerzijds dat we voor onze fusiestad van een nieuw nulpunt vertrekken. Tijdens het overgangsjaar 2025 werd gewerkt aan effectiviteit zodat de dienstverlening naadloos kon doorlopen.
Dit MJP moet ook de stap zetten richting efficiëntiewinst, maar de baten hiervan zijn in deze fase moeilijk in te schatten en we verwachten verschuivingen tijdens de opeenvolgende jaarlijks aanpassingen aan het meerjarenplan.

Anderzijds betekent het dat we ons niet willen laten gijzelen door klachten of administratieve procedures. Door te rapporteren op actieplanniveau en niet op actieniveau behouden we de beweegruimte om ons geweer van schouder te veranderen als één dossier vertraging oploopt door externe factoren waar we vanuit het stadsbestuur geen vat op hebben.

De investeringen van de komende legislatuur situeren zich op de hierna aangegeven vlakken.

Het leeuwendeel van de investeringen gaat meteen op in onderhoud van en verbeterwerken aan de wegen en veilige fiets- en voetgangersverbindingen. Hier staat een bedrag van € 41.250.000 tegenover. Dit moet de verkeersveiligheid voor onze inwoners vergroten. Ook op dat ‘ander
veiligheidsgevoel’ wordt ingezet met een grotere bijdrage aan de politiezone (+ 3,5 % per jaar) en de investering in camera’s (180 k). Om onze straten niet alleen veiliger maar ook gezelliger te maken, vervangen we de muziekinstallatie in het kernwinkelgebied (25 k).

Ook investeren we in een aantal dossiers die vorige legislatuur al werden voorbereid. Deze investeringen worden gedaan met middelen die in het vorig meerjarenplan waren gereserveerd maar omwille van verschillende redenen nog niet zijn uitgevoerd. Hoewel het Stadsvernieuwingsproject naar de budgetneutraliteit neigt, blijft de verwezenlijking van de Collegesite wel een absolute prioriteit. Ook het stadsrandbos wordt een feit. De buitensportinfrastructuur van Tielt met aanleg van een nieuw kunstgrasveld en de nieuwe kunstencampus voor onze academies komen er. De brandweerkazerne wordt gebouwd.

Onder de noemer nieuwe investeringen van de fusiestad is de koploper in termen van uitgave het domein sport met een nieuw sportzwembad (18 mio). Op de tweede positie in dit beleidsdomein komt een grondige aanpak van de buitensportinfrastructuur in Ter Borcht, inclusief vernieuwing van
de bruggen, een loop-, cross- en mountainbikeparcours, een kunstgrasveld, openluchtzwemmen en crossparcours (2,8 mio). Ook de oude sporthal van Tielt (0,5 mio), het dak van de kantine in Kanegem (75 k) en de inkom van de sporthal van Aarsele (130 k) worden gerenoveerd.

Het gedeelde DNA van onze fusiestad is zonder enige twijfel het rijke verenigingsleven. Dit willen we niet alleen borgen maar verder versterken. We doen dit enerzijds door op exploitatie te streven naar minstens een behoud van de bestaande subsidies, weliswaar gekoppeld aan een transparante verdeelsleutel die de inspanningen beloont, en anderzijds door investeringen te doen voor onze verenigingen. Zo breiden we onze uitleendienst uit (135 k), voeren we verbeterwerken uit in de Europahal (380 k), in Club 77 (60 k), kopen we de gronden van de Watewysite aan (2 mio) en passen we het gemeentehuis van Meulebeke aan (125 k) zodat verenigingen er ook terecht kunnen buiten de openingsuren.

Uiteraard profileren we ons ook nog graag als cultuurstad en voegen meteen de daad bij het woord door hier ook op in te zetten met een verdere renovatie van Cultuurcentrum Gildhof (730 k), van Vondel (175 k) en een Open bib in Tielt (80 k).

We zetten in op de toekomst maar met eerbied voor het verleden. We investeren dan ook in ons erfgoed met een renovatie van de Hallentoren (240 k), van de Poelbergmolen (350 k), van Mulle de Terschueren (150 k), van het oorlogsmuseum in Meulebeke (15 k) en van de kapel in Kanegem Dorp
(30 k).

Voor onze oudsten renoveren we de ouderenwoningen in Aarsele (1,15 mio), bouwen we een dienstencentrum (1,2 mio) in de schoot van de collegesite en starten we de bouw van een nieuw WZC op (2,3 mio). Voor onze jongsten breiden we dan weer het speelweefselplan uit (360 k) naar alle deelgemeenten, zorgen we voor berging voor de Chiro van Meulebeke en de Scouts van Tielt (23 k)  en bieden we de KSA van Schuiferskapelle een kwalitatieve thuishaven (650 k). We renoveren het dak van de Miere en bouwen er een speelpaviljoen (335 k).

Voor zij die tijdelijk in nood verkeren, investeren we verder in doorgangswoningen (350 k) en ondersteunen we Woonstart in hun opdracht om te voorzien in voldoende sociale woningen.

Ook zetten we in op de belevenis van onze stad: we breiden het patersbos uit, voorzien een vlot toegankelijke ondergrondse parking en een gezellig publiek domein maar ook de natuurliefhebbers vinden hun gading in het stadsrandbos en de groene zone aan de ommegangsdreef.


HERVORMING FISCALITEIT
Om een investeringsprogramma van deze grootteorde waar te maken, is een stabiele inkomstenbasis onmisbaar. De fusiegemeente kiest daarom niet voor ad-hocmaatregelen of lapwerk, maar voor een doordachte hervorming van haar fiscaliteit die steunt op drie pijlers: eerlijkheid, voorspelbaarheid en
administratieve vereenvoudiging.
We streven samen met het personeel naar een structurele besparing van 5 % op de samengevoegde werkingskosten – een realistische efficiëntiewinst voor een fusiestad die processen en diensten samenbrengt. We ogen dit te doen binnen het huidige personeelsbestand. Die besparing vormt de eerste stap naar een gezond financieel beleid. Daarbovenop bouwen we verder aan een eenvoudige, eerlijke en voorspelbare fiscaliteit, met drie grote werven:

1. Onroerende voorheffing: zowel inwoners als ondernemingen betalen onroerende voorheffing. In het voorlopig budget van 2025 kozen we voor het Tielts tarief. We bestendigen deze keuze nu en leggen het tarief vast op 1032 opcentiemen voor de hele legislatuur.

• Meulebeke: een verlaging ten aanzien van 2024 (van 1039 naar 1032)
• Tielt: status quo

2. Aanvullende personenbelasting: saneren én vereenvoudigen: tot nu toe betaalde de Tieltenaar niet alleen 7,5 % APB, maar ook een milieubelasting die goed was voor ongeveer € 620.000 per jaar. De Meulebekenaar betaalde ook 7,5 %. In de nieuwe fusiestad:

• stijgt de APB licht naar 7,8 %, een stijging die goed is voor ongeveer € 480.000 per jaar op 32.000 inwoners.

• verdwijnt de milieubelasting volledig.
We kiezen dus niet voor lastenverhoging, maar voor hervorming met netto-winst voor de burger, gekoppeld aan eenvoud: één belasting in plaats van twee die in dezelfde beweging als de personenbelasting wordt geïnd.

3. Bedrijfsfiscaliteit: eerlijker en meer afgestemd op schaal. De huidige systemen waren versnipperd:

• Meulebeke hanteerde een vaste bedrijfsbelasting (€ 100 per ondernemingsnummer, of je nu een bijberoep of grote onderneming had).

• Tielt had een drijfkrachtbelasting waarbij sommige bedrijven wel en anderen niet bijdroegen. In de fusiestad worden beide afgeschaft. In de plaats komt een transparant en proportioneel systeem, naar het voorbeeld van de provincie. Dit levert voor heel de fusiestad een billijke en verdedigbare bedrijfsbelasting op, goed voor € 900.000 per jaar.

Dit levert het volgende totaalbeeld van de hervormde fiscaliteit:

• Onroerende voorheffing (burgers + ondernemers): € 16.130.000

• Aanvullende personenbelasting voor burgers: € 12.460.000

• Bedrijfsbelasting: € 900.000 Samen vormen deze inkomsten de noodzakelijke financiële basis voor het ambitieuze investeringsprogramma, zonder de belastingdruk onnodig te verhogen en mét duidelijke winsten voor brede groepen inwoners.


FINANCIËLE GEZONDHEID
De geplande investeringen passen binnen de decretale evenwichtscriteria: het resultaat op kasbasis blijft positief en de autofinancieringsmarge eindigt ruim boven nul. Doorheen de hele legislatuur blijft die marge rond de 4 miljoen euro, wat aangeeft dat we onze werking én investeringen zelf kunnen blijven dragen.
De schuld per inwoner stijgt van een theoretische € 691 in 2026 naar € 1.588 in 2031. Dat cijfer is echter een overschatting, omdat de leasingschuld voor het academieproject voor 71,5 % wordt gesubsidieerd. In werkelijkheid moet de stad dus maar 28,5 % zelf aflossen. Rekening houdend met dat gesubsidieerde deel komen we uit op € 1.095/inwoner in 2031.
De schuldratio evolueert van 0,30 naar 0,70. Zonder de gesubsidieerde leasings bedraagt die 0,47. Een ratio onder 1 wordt algemeen als financieel gezond beschouwd.